Η φίμωση

Η φίμωση είναι το στένωμα της δερματικής πτυχής που βρίσκεται στην άκρη του πέους (ακροποσθίας), έτσι ώστε να μην μπορεί να αποκαλύπτεται η βάλανος του πέους. Είναι μια κατάσταση πολύ συχνή στα παιδιά, αλλά σπάνια παθολογική: κατά τη γέννηση τα περισσότερα νεογνά έχουν φίμωση, στην ηλικία περίπου των 3 ετών το ποσοστό φθάνει στο 5% και στην ηλικία των 17 ετών είναι γύρω στο 1%. Η αληθής φίμωση, αυτή που επιμένει και χρειάζεται χειρουργική παρέμβαση (περιτομή), στα νεογνά οφείλεται στην κακή διάπλαση του δέρματος της άκρης του πέους (συγγενής ανωμαλία), ενώ στους ενηλίκους οφείλεται σε διάφορες μολύνσεις ή τραυματισμούς της περιοχής (επίκτητη φίμωση).

Η φίμωση στα βρέφη υ¬πάρχει από τη γέννη¬ση τους. Όταν το παι¬δί δημιουργείται στη μήτρα της μητέρας, η ακροποσθία σχημα¬τίζεται ξεχωριστά από τη βάλα¬νο. Στην αρχή οι δύο επιφάνει¬ες (βάλανος και ακροποσθία) είναι ενωμένες και αποχωρίζο¬νται αργότερα.
Μεταξύ των δύο επιφανειών βαλάνου και ακροποσθίας υ¬πάρχει ένα παχύρρευστο υγρό που λέγεται σμήγμα. Στα βρέ¬φη το σμήγμα παράγεται από το ξεφλούδισμα των επιθηλια¬κών κυττάρων, ενώ στους εφήβους το σμήγμα παράγεται από τους σμηγματογόνους αδένες. Tο σμήγμα προστατεύει και λι¬παίνει τη βάλανο.
Δεν πρέπει να γίνεται βίαια αποκόλληση της ακροποσθίας από τη βάλανο πριν από την ηλι¬κία των 2,5-3 ετών, γιατί υπάρχει κίνδυνος να γίνουν κακώσεις (ρήξεις) και μολύνσεις στην πε¬ριοχή, με αποτέλεσμα να δημι¬ουργηθεί αληθινή φίμωση.
Η αποκόλληση της ακροπο¬σθίας από τη βάλανο γίνεται, αν χρειασθεί, μετά την ηλικία των 2-3 ετών μόνο από ειδικό γιατρό (παιδοχειρουργό).

Προσοχή! Οι σχολαστικές μητέρες που επιμένουν να αφαιρούν στα αγοράκια το σμήγμα μεταξύ βαλάνου και ακροποσθίας αφαιρούν μια προστατευτική ουσία. Ναι! Είναι μια περίπτωση που η πολλή καθαριότητα βλάπτει!
Οι παιδίατροι γνωρίζουν ότι οι γονείς έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία για τα γεννητικά όργανα των παιδιών και άγχονται για οτιδήποτε υποψιαστούν ότι δεν είναι φυσιολο¬γικό και για οτιδήποτε φαντάζονται ότι πιθανώς δεν θα εξελιχθεί φυσιολογικά. Με πρόθεση να «γιατρέψουν» τη φίμωση των νεογνών και να αποφύγουν μελλοντική χειρουργική επέμβαση, κάνουν «μασάζ» στο πέος του μωρού, προσπαθούν να απο¬καλύψουν τη βάλανο τραβώντας προς τα πίσω την ακροποσθία. Είναι μια παραδο¬σιακή πρακτική που περνάει φαίνεται από γενιά σε γενιά (παλιότερα ίσως το συνι¬στούσαν και οι παιδίατροι).
Συμπέρασμα: όσο λιγότερο αγγίζετε εσείς την περιοχή του πέους, τόσο το καλύτε¬ρο για το παιδί. Αν παρατηρήσετε κάτι που σας φαίνεται περίεργο, φί¬μωση, φούσκωμα, σταγονοειδή ροή των ούρων, ρωτήστε τον παιδίατρο τι πρέπει να γίνει. Μην κάνετε με δική σας πρωτοβουλία τίποτε!


Η φίμωση στα παιδιά μπορεί να δημιουργήσει ορισμένες επιπλοκές: την επίσχεση των ούρων, τη βαλανοποσθίτιδα και την παραφιμωση.

1. Επίσχεση ούρων. Λόγω της στέ¬νωσης παρεμποδίζεται η ούρηση και το παιδί ουρεί σταγόνα σταγόνα (σταγονοειδής ούρηση). Σε ορισμένες περιπτώσεις η ακροποσθία φουσκώνει σαν μπαλόνι κατά την ούρηση λόγω της στένωσης. Τότε, αν δεν αντιμετωπισθεί η φίμωση, τα ούρα μένουν στις ουροφόρες οδούς (κύστη, ουρητήρες, νεφρά) και προκα¬λούν διάταση (υδρονέφρωση).

2. Βαλανοποσθίτιδα. Πρόκειται για μόλυνση από μικρόβια. Τα διάφορα μι¬κρόβια σε συνδυασμό με τα ούρα προκα¬λούν διαβρώσεις στη βάλανο, με αποτέλεσμα τη διόγκωση του πέους, τη φα¬γούρα, το κάψιμο και τη δυσκολία στην ούρηση.

3. Παραφιμωση. Παρουσιάζεται σε περιπτώσεις που υπάρχει «ατελής φίμω¬ση». Συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια της στύσης. Η ακροποσθία περισφίγγει σαν θηλιά τη βάλανο που έχει διογκωθεί από την υπεραιμία. Λόγω του «στραγγα¬λισμού» διακόπτεται η ροή του αίματος και παρουσιάζεται οίδημα (φούσκωμα) και μελανό χρώμα της ακροποσθίας. Όσο περνά ο χρόνος το οίδημα γίνεται εντο¬νότερο και ο άρρωστος αισθάνεται δυνα¬τούς πόνους στο πέος. Η παραφιμωση απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώ¬πιση. Η «ανάταξη» γίνεται με ειδικό χει¬ρισμό ή με χειρουργική τομή στη ραχιαία επιφάνεια του πέους, οπότε απελευθε¬ρώνεται η βάλανος.