Αμοιβή για τους δωρητές οργάνων;

Κάθε μέρα, 14 άνθρωποι πεθαίνουν περιμένοντας μια μεταμόσχευση

Αμοιβή για τους δωρητές οργάνων;

Παγκοσμίως, περισσότεροι από 68.000 ασθενείς περιμένουν σήμερα ένα μόσχευμα. Τουλάχιστον 2.000 προστίθενται στις λίστες αναμονής κάθε μήνα. Καθημερινά 14 άνθρωποι πεθαίνουν περιμένοντας. Το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης είναι τόσο μεγάλο και το περιθώριο εκμετάλλευσης των φτωχότερων τόσο ευρύ που η ιδέα μιας ανταμοιβής των δωρητών κερδίζει έδαφος διεθνώς.

Κάτι η γήρανση του πληθυσμού, κάτι η παχυσαρκία και η υπέρταση (βασικό αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας ως επακόλουθο διαβήτη), κάτι η μείωση στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα (βασική πηγή οργάνων για μεταμόσχευση, μαζί με τις καρδιακές προσβολές και τα εγκεφαλικά επεισόδια), οι λίστες αναμονής για μοσχεύματα στις πλούσιες και τις μεσαίες εισοδηματικά χώρες ολοένα και μακραίνουν. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), μόλις ένας στους δέκα ανθρώπους που χρειάζονται μεταμόσχευση νεφρού καταφέρνει να αποκτήσει καινούργιο νεφρό. Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς, σημειώνει ο «Εconomist», που οι άνθρωποι οργώνουν τον πλανήτη ψάχνοντας τα όργανα που χρειάζονται οι ίδιοι ή οι αγαπημένοι τους· ή που αδίστακτοι διαμεσολαβητές εκμεταλλεύονται την κατάσταση.
Το σκάνδαλο που συγκλονίζει αυτή τη στιγμή την Ινδία είναι μόνο το τελευταίο μιας ολόκληρης σειράς: ένας γιατρός, ο Αμίτ Κουμάρ, περιμένει να δικαστεί έχοντας ομολογήσει, σύμφωνα με τις Αρχές, ότι πραγματοποίησε εκατοντάδες παράνομες μεταμοσχεύσεις σε πλούσιους ασθενείς από την Αμερική, τη Βρετανία, τον Καναδά, τη Σαουδική Αραβία καθώς και την Ελλάδα. Κατηγορείται ότι παρέσυρε εργάτες στις κλινικές του με το δέλεαρ της εργασίας· κατόπιν, τους προσέφερε έως και 1.500
ευρώ προκειμένου να δώσουν το ένα νεφρό τους. Όσοι αρνούνταν, ναρκώνονταν και γίνονταν δότες διά της βίας.

Στην Ισπανία

Κάποιες χώρες, όπως η Ισπανία, κατάφεραν να διπλασιάσουν μέσα σε μία εικοσαετία το ποσοστό των μεταμοσχεύσεων από πτωματικούς δότες με το σύστημα της τεκμαρτής συναίνεσης- σημαίνει πως όλοι οι Ισπανοί είναι εν δυνάμει δότες εκτός και αν δηλώσουν γραπτώς το αντίθετο, ανάλογο νομοσχέδιο μάλιστα προωθείται τώρα και στην Ελλάδα. Η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό ζωντανών δωρητών όμως είναι το Ιράν- και μάλλον δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι είναι η μοναδική χώρα που επιτρέπει επίσημα την οικονομική αποζημίωση των δωρητών, προβλέποντας συγκεκριμένα ποσά καθώς και δωρεάν ασφάλεια υγείας για συγκεκριμένο διάστημα. Αυτό δεν σημαίνει πως όλα γίνονται ανοιχτά και καθαρά· στην πράξη, το εμπόριο νεφρών ανθεί, σε τιμές πολύ πάνω από τις καθορισμένες. Με κάποιον τρόπο ωστόσο το σύστημα αποδίδει: 11 χρόνια αφότου εφαρμόστηκε, το Ιράν είναι η μόνη χώρα χωρίς λίστες αναμονής στις μεταμοσχεύσεις νεφρών.
«Παρ΄ ότι το σύστημα του Ιράν πόρρω απέχει από το να είναι τέλειο, μπορούμε να διδαχθούμε πολλά από αυτό», λέει στον «Εconomist» ο Μπέντζαμιν Χίπεν, νευρολόγος, ειδικός σε μεταμοσχεύσεις στο Ιατρικό Κέντρο Carolinas στη Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας. Είναι ένα θέμα αμφιλεγόμενο: ο ΠΟΥ αντιτίθεται ρητά στη νόμιμη πώληση οργάνων, με το σκεπτικό ότι θα οδηγούσε στην εκμετάλλευση των πιο φτωχών και αδυνάμων. Η ολοένα και μεγαλύτερη έλλειψη μοσχευμάτων ωστόσο, ιδιαίτερα νεφρών, και το κόστος που αυτό συνεπάγεται για τα εθνικά συ στήματα υγείας κάνουν κάποιες οργανώσεις ασθενών, κάποιους γιατρούς, κάποιους πολιτικούς, λιγότερο αδιάλλακτους σε αυτόν τον τομέα.

«Αφήνονται να σαπίζουν στην αιμοκάθαρση»
ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ έχει ψηφίσει έναν νόμο ο οποίος επιτρέπει την αποζημίωση των δωρητών με περίπου 3.800 ευρώ για την απώλεια εισοδημάτων που υφίστανται στη διάρκεια της επέμβασης και της ανάρρωσης. Από την πλευρά του, ο Γκάβιν Κάρνι, καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αυστραλίας, υποστηρίζει πως κάθε δωρητής πρέπει να ανταμείβεται με περίπου 35.000 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο, λέει, θα μπορούσαν να σωθούν χιλιάδες ζωές Αυστραλών και να εξοικονομηθούν δισεκατομμύρια δολάρια- κάποιοι Αυστραλοί περιμένουν έως και επτά χρόνια για ένα νεφρό. «Η κυβέρνηση δεν θα έπρεπε να αφήνει απλώς τους ανθρώπους να σαπίζουν στην αιμοκάθαρση», σημειώνει. Υπέρ κάποιας μορφής ανταμοιβής για τους δότες τάσσεται και ο Ναντί Χακίμ, Λονδρέζος χειρουργός και πρώην πρόεδρος του Διεθνούς Συλλόγου Χειρουργών: «Πραγματικά δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση».

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ