Ένα γονίδιο καθορίζει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου σε ύπνο

Το πόσο θα αντέξει κανείς εάν κοιμηθεί λίγες ώρες εξαρτάται
από τα γονίδιά του, αναφέρει η επιθεώρηση «Σύγχρονη Βιολογία».

Ερευνητές από το Κέντρο Μελέτης του Ύπνου της Σχολής Βιομηχανικών και Μοριακών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σάρρεϋ, με επικεφαλής τον δρα Ντερκ-Γιαν Ντίζκ, διαπίστωσαν ότι το επονομαζόμενο γονίδιο Period3 (PER3) είναι υπεύθυνο για τις αντοχές μας έπειτα από λιγοστό ύπνο, αλλά και για το αν θα είμαστε… κουκουβάγιες ή υπναράδες.

Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται οκτώ ώρες ύπνο το βράδυ για να μπορούν να λειτουργούν καλά. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί που επιβιώνουν με πολύ λιγότερο ύπνο.

Στον ανθρώπινο πληθυσμό υπάρχουν δύο παραλλαγές του
γονιδίου PER3, που είναι υπεύθυνες για την παραγωγή μιας μακριάς ή μιας βραχείας
παραλλαγής της ίδιας πρωτεΐνης.

Κάθε άνθρωπος φέρει δύο κόπιες του γονιδίου PER3 – και αναλόγως παράγεται στον οργανισμό του η μία ή η άλλη πρωτεΐνη.

Στη νέα μελέτη, οι επιστήμονες διερεύνησαν πως αντιδρούσαν 24 άνθρωποι στην έλλειψη ύπνου, έπειτα από την παραμονή τους σε ένα εργαστήριο επί 48 ώρες, στη διάρκεια των οποίων δεν κοιμήθηκαν καθόλου.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ενώ μερικοί εθελοντές έδιναν πραγματική μάχη για να
μείνουν ξύπνιοι, άλλοι έμοιαζαν να μην έχουν κανένα πρόβλημα.

Επιπλέον, οι επιδόσεις τους σε διάφορα τεστ – λ.χ. πνευματικής προσοχής και αντιδράσεων –
παρουσίαζαν διακυμάνσεις, οι οποίες ήταν πιο έντονες τις πρώτες πρωινές ώρες
(μεταξύ 4 και 8 το πρωί).

Τις ώρες αυτές είναι που δυσκολεύονται περισσότερο να μείνουν ξύπνιοι όσοι εργάζονται νύχτα, αλλά και στη διάρκεια των οποίων συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα που σχετίζονται με την υπνηλία.

Στην πραγματικότητα, όσοι εθελοντές έφεραν την παραλλαγή του PER2 που παρήγαγε την μακριά πρωτεΐνη είχαν πολύ χειρότερες επιδόσεις στα τεστ προσοχής και μνήμης.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι οι ίδιοι εθελοντές χρειάζονταν περισσότερο και πιο βαθύ ύπνο για να ξεκουραστούν, μετά το πέρας των 48 ωρών.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν στο άρθρο τους ότι «ο πολυμορφισμός
του PER3 προδικάζει τις ατομικές διαφορές στην ελάττωση των επιδόσεων λόγω
έλλειψης ύπνου».

Και προσθέτουν ότι ο πολυμορφισμός «μπορεί να αποτελεί σημαντικό δείκτη των διαφορών στον ύπνο και στην επιρρέπεια για απώλεια ύπνου, που αποτελούν σημαντικές αιτίες προβλημάτων υγείας και ατυχημάτων στην κοινωνία μας».

ΠΗΓΗ: Current Biology online (March 8, 2007)